Historia Bułgarii

Pierwsze ślady ludzkiej bytności w rejonach dzisiejszej Bułgarii pojawiły się w połowie  IV tysiąclecia p.n.e. Wówczas zaczął się tu napływ koczowniczych plemion z Azji Środkowej, jedno z nich w  V wieku p.n.e utworzyło nawet organizm państwowy – Królestwo Odrysów.
Tereny te zdobyli Rzymianie w pierwszej połowie I wieku (6-9 r. n.e.), którzy ustanowili tu prowincje nazwaną Mezja, a ją z kolei około 80 lat później podzielono na Mezję Górną i Dolną. Później, na południe od Mezji powstała prowincja Tracja. Z czasem tereny te stały się miejscem stałych najazdów Hunów i Gotów – barbarzyńców, którzy przyczynili się do upadku wielkiego imperium rzymskiego…

Dopiero w VI wieku tereny te zaczęli zasiedlać pasterze z plemion słowiańskich. Zostali oni jednak podbici w ok 680 roku przez Protobułgarów. Bułgaria oficjalnie powstała w 681 roku, za jej założyciela uznaje się Asparucha. W poczet cywilizowanych europejskich krajów wpisał ja Chan Borys I, przyjmując chrzest od greckiego duchowieństwa 25 maja 864 roku. Na cześć swojego ojca chrzestnego, bizantyjskiego cesarza Michała III, przyjął imię Michał.
Wówczas powstało bardzo silne i znaczące państwo ze stolicą w Plisce (od 895 w Presławiu), które trwało w okresie 681–1018. W 915 r. Symeon przyjął tytuł cara. Od 1018 tereny Bułgarii zostały ostatecznie podbite przez Bizancjum i pozostawały pod władzą Bizantyjczyków do 1185 mimo antybizantyjskich powstań ludowych.
W latach 1186–1398 istniało drugie państwo Bułgarów, po czym jego terytorium stało się częścią państwa osmańskiego.

3 marca 1878, po tym jak Turcja poniosła klęskę w walce z Rosją, sporządzono traktat, który przewidywał utworzenie Wielkie Bułgarii, która wciąż formalnie była wasalem Turcji (choć suweren nie mógł garnizonować tam swoich wojsk). Aby uczcić ten dzień, do dziś 3 marca jest narodowym świętem w Bułgarii. W granicach wielkiego państwa bułgarskiego miały się znaleźć, oprócz samej Bułgarii, Tracja i Macedonia bez Salonik.
Kilkadziesiąt lat później, bo w 1912 roku wybuchły wojny bałkańskie. Do 1913 roku Bułgaria straciła znaczną część swojego terytorium. Mając nadzieję je odzyskać, Bułgaria podczas I Wojny Światowej przyłączyła się do państw centralnych. Wojna zakończyła się jednak klęską, a Bułgaria straciła swoje krótkotrwałe zdobycze terytorialne (najboleśniej odczuła brak dostępu do Morza Egejskiego).

Gdy nastąpiła II Wielka Wojna, Bułgarzy znów opowiedzieli się po tej samej stroni – dołączając do sojuszu państw Osi. Dzięki temu zdobyli nawet niewielkie tereny we wschodniej Jugosławii, na krótko przyłączając też części greckiego terytorium Tracji Zachodniej oraz części Macedonii Egejskiej, ale bez Salonik.
W 1944 wkroczyła do Bułgarii Armia Czerwona, przez co obalono wciąż istniejącą tu monarchię a władzę przejęła Bułgarska Partia Komunistyczna .
Bułgaria była członkiem RWPG i Układu Warszawskiego. Masowe demonstracje w listopadzie
i grudniu 1989 wpłynęły na utworzenie demokratycznej republiki parlamentarnej (pierwsze wolne wybory odbyły się 13 października 1991).
29 marca 2004 Bułgaria wstąpiła do NATO, a 1 stycznia 2007 Bułgaria stała się członkiem Unii Europejskiej. Rząd bułgarski czyni starania, by zostać członkiem strefy Schengen.

Na przestrzeni wieków historia Polski i Bułgarii kilkukrotnie się przecinała. Świetnym tego przykładem jest jedna z najważniejszych bitew polskiej historii, pod Warna w 1444 roku.
Było to starcie koalicji anty-tureckiej z wojskami osmańskiej potęgi. Chrześcijanie przegrali tę bitwę, a na jej polu zginął ówczesny król Polski Władysław III. To właśnie Bułgarzy nadali mu przydomek Warneńczyk, a do dziś jest on w tym kraju uznawany za bohatera narodowego. Wykrwawienie sił tureckich pod Warną i odwrót części wojsk koalicji dały wystarczająco dużo czasu na organizację obrony. Dzięki temu wysiłkowi turecka inwazja została raz jeszcze zatrzymana.